ნანა არუთინოვა

უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი, აკადემიური დოქტორი ბიოლოგიაში

მემბრანოლოგიის ლაბორატორია


მოკლე ბიოგრაფია

ბიოლოგიურ მეცნიერებათა აკადემიური დოქტორ ნანა არუთინოვას მოღვაწეობა დაიწყო 1989 წელს, ივანე ბერიტაშვილის სახელობის ფიზიოლოგიის ინსტიტუტის მემბრანოლოგიის ლაბორატორიაში უფროსი ლაბორანტის პოზიციაზე. პროფესორ ზურაბ ქომეთიანის ხელმძღვანელობით 2004 წელს ნანა არუთინოვამ დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია თემაზე:“ Ca-ATPაზას მოქმედების მოლეკულური მექანიზმი“. მის მიერ ჩატარებული გამოკვლების საფუძვლეზე, მიღებული შედეგები და დასკვნები აღრმავებს ცოდნას Mg2+-არადამოკიდებული Ca-ATPაზას მოლეკულური მექანიზმის შესახებ და ახალ მიმართულებას იძლევა Ca-ATPაზური სისტემის შემდგომი კვლევისთვის. მიღებული მონაცემები საშუალებას გვაძლევს გავარკვიოთ Mg2+-არადამოკიდებული Ca-ATPაზას როლი ნერვულ უჯრედში მიმდინარე პროცესებში. შეიქმნა ზემოთ აღნიშნული ფერმენტული სისტემის მინიმალური მოდელი და გამოყვანილ იქნა რეაქციის სიჩქარის ანალიტიკური ფორმულა. ამჟამად, ნანა არუთინოვა არის ივანე ბერიტაშვილის ექსპერიმენტული ბიომედიცინის ცენტრის მემბრანოლოგიის განყოფილების უფროსი მეცნიერ თანამშრომელი და წარმატებით აგრძელებს მეცნიერულ მოღვაწეობას. ის არის 24 სამეცნიერო ნაშრომის ავტორი და წიგნის ,,სუბუჯრედული ფრაქციების მიღებისა და შესწავლის მეთოდების“ შემდგენელი.
ნანა არუთინოვას კვლევის ინტერესს წარმოადგენს ტრანსპორტული ATPაზების კინეტიკისა და რეგულაციის პრინციპების დადგენა.  განსაკუთრებით, Na,K-ATPაზური სისტემა, მისი ტრანსპორტის ბუნების განსაზღვრა, გადასატანი იონების სტექიომეტრია, ტრანსპორტის ტიპი და გადასატანი იონების დაკავშირება გამოთავისუფლები ს მექანიზმი.  ნ. არუთინოვა დაინტერესებულია ენდოგენური კარდიოსტეროიდებისა და Na,K-ATPაზას სასიგნალო გზების ფუნქციური მნიშვნელობის შესწავლით.

პუბლიკაციები:      

1.   S. Dzneladze, L. Tsakadze, E. Nozadze, L. Shioshvili, M. Leladze, N. Arutinova, T. Jariashvili, S. Kupradze and G. Chkadua " Chloride anion-activated ATPase." The Journal of Biological Physics and Chemistry, 2020,  pp. 37-40
2.  გვანცა ჭკადუა, ეკა ნოზაძე, ლეილა წაქაძე , ლია შიოშვილი, ნანა არუთინოვა, მარინელელაძე, სოფიო ძნელაძე  ,, Na,K-ATPაზა და  ROS ჰორმეზისი." საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, ბიომედ. სერია,  2020,  ტ.46, N 5-6, გვ. 349-355
3.   ლ.წაქაძე, ე.ნოზაძე, ლ.შიოშვილი, მ.ლელაძე, ნ.არუთინოვა, ს.ძნელაძე, ს.კუპრაძე, გ.ჭკადუა ,, PCHMB-ს ზეგგავლენა ტრანსპორტულ ATPაზებზე." საქ. მეცნ.ეროვნ. აკად. მაცნე, ბიომედ.სერია , 2019, ტ.45 N1–2, გვ.41–44
4.   G. Chkadua, L. Tsakadze, E. Nozadze, M. Leladze, S. Dzneladze, L. Shioshvili, N. Arutinovaand S. Kupradze. " Zn2+ Depended Mg-ATPase Activity." Nova Science Publishers, Inc. NewYork, 2018
5.   მ. ლელაძე,  ლ. წაქაძე, ე. ნოზაძე,  ლ. შიოშვილი, ნ. არუთინოვა, ს. ძნელაძე,   ს.კუპრაძე.  გ. ჭკადუა  ,, ოუაბაინის ზეგავლენა მაგნიუმ-დამოკიდებულ Ca2+ და HCO3--ით აქტივირებულ ATPაზებზე ვირთაგვას თავის ტვინის სინაფსური მემბრანების
ფრაქციაში." საქ. მეც. ეროვნ.აკად. მაცნე  ბიომედ.სერია, 2018,  ტომი 44, N5-6, გვ.361-366
6.   გ. ჭკადუა,  ე. ნოზაძე,  ლ.წაქაძე,  ლ. შიოშვილი, მ. ლელაძე,   ნ. არუთინოვა, ს. ძნელაძე, ს.  კუპრაძე ,, მძიმე მეტალების გავლენა  Na,K-ATPაზურ  Mg-ATPაზურ  სისტემებზე."საქ, მეცნ, აკად, მაცნე, ბიოლოგიის სერია, 2017
7.   ს.  კუპრაძე,  ლ.წაქაძე,  ე. ნოზაძე,   ლ. შიოშვილი,  მ. ლელაძე,   ნ. არუთინოვა,  ს.ძნელაძე,  გ. ჭკადუა ,, მძიმე მეტალების (Cd, Pb) ზეგავლენა  Cl-ATPაზაზე ვირთაგვას თავის ტვინის სინაფსური მემბრანების ფრაქციაში." საქ, მეცნ, აკად, მაცნე, ბიოლოგიისსერია, 2017
8.   ლ.წაქაძე, მ. ლელაძე, ს.ძნელაძე, ე. ნოზაძე, ლ. შიოშვილი, ნ. არუთინოვა, ს. კუპრაძე, გ.ჭკადუა. ,,Mg,HCO3-ATPაზური აქტიობის ცვლილება ვირთაგვის თავის ტვინის მემბრანულ   ფრაქციებში სუსტი სტრესოგენული ფაქტორის ზემოქმედებით."  საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, ბიომედ. სერია, 2016, ტ.42, №3-4, გვ. 193-198
9.   E. Nozadze, L. Shioshvili, L. Tsakadze, N. Arutinova, M. Leladze, S. Dzneladze, G. Chkadua.     ,,Kinetic Features of Transport ATPases.” Systemic, Cellular and Molecular Mechanisms of Physiological Functions and Their Disorders (Proceedings of Iv. Beritashvili Center for
Experimental Biomedicine-2016). Nova Science Publishers, Inc. New York, 2016, pp.262-269
10.  E. Nozadze, N.Arutinova, L.Tsakadze, L.Shioshvili, M.Leladze, S.Dzneladze, G.Chkadua "Molecular Mechanizms of Mg-ATPase Activity." The Journal of Membrane Biology, 2015,   v.248,     N2, pp.295-300 DOI10.1007/s00232-014-9769-2
11. S. Dzneladze, L.Tsakadze, M.Leladze, E.Nozadze, N.Arutinova, L.Shioshvili, G.Chkadua"Comparative Analysis of Mg-Dependent and Mg-independent HCO3-ATPases." The Journal of Membrane Biology, 2015,  v.248, N.1, pp.53-58. DOI10.1007/s00232-014-9739-8
12. ლ. წაქაძე, ე. ნოზაძე, ლ. შიოშვილი, მ.ლელაძე, ნ. არუთინოვა, ს. ძნელაზე, გ. ჭკადუა ,,ჰორმეზისის მოვლენის შესწავლა Na,K-ATPაზური სისტემის აქტიობაზე." საქ. მეც. ეროვნ.აკად.მაცნე, ბიომედ.სერია,  2015, ტ.41,  N3-4, გვ.181-185
13. ე. ნოზაძე, ნ.არუთინოვა, ლ.წაქაძე, ლ.შიოშვილი, მ.ლელაძე, ს.ძნელაძე, გ.ჭკადუა ,,Mg-ATPაზას გამოკვლევის ზოგიერთი საკითხი." საქ. მეც. ეროვნ.აკად.მაცნე, ბიომედ.სერია, 2014,  ტ.40,N3-4, გვ.159-163
14. ე. ნოზაძე, ნ. არუთინოვა, გ. ჭკადუა ,,Mg-დამოკიდებული Ca-ATPაზური აქტიობის დამოკიდებულება Ca-ის კონცენტრაციაზე." საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, ბიომედ. სერია, 2013, ტ.39, №1-2, გვ.35-40
15. ე. ნოზაძე, ნ. არუთინოვა, გ. ჭკადუა, თ. ჯარიაშვილი ,,ზოგიერთი მოდიფიკატორის გავლენა Mg-დამოკიდებულ Ca-ATPაზურ სისტემაზე."  საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, ბიომედ. სერია, 2012, ტ.38, №5-6, გვ.309-313
6. ნ. არუთინოვა, ე. ნოზაძე, ზ. ქომეთიანი ,,ნეიროტრანსმიტერებისა და სინაფტოსომური  ფაქტორის გავლენა Ca,Mg-ATPაზურ და Mg-ATPაზურ აქტიობაზე." საქ. მეცნ. აკად. მაცნე, ბიომედ. სერია,   2011,  ტ37, N1-2, გვ.1-4
17. ე. ნოზაძე, ნ. არუთინოვა, მ. ქირია ,,Ni-ATPაზას მოქმედების მოლეკულური მექანიზმის ზოგიერთი საკითხი." საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, სერ. ბიოლ. A, 2009, ტ.35, №3-4, გვ.231-234
18. ე. ნოზაძე, ნ. არუთინოვა, მ. ქირია ,,Ni-ით აქტივირებული Mg-დამოკიდებუ-ლი ATPაზა." საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, სერ. ბიოლ. A,  2009, ტ.35, №1-2, გვ.83-89
19. ე. ნოზაძე, ნ. არუთინოვა ,,Mg-ის გავლენა ორვალენტიანი კათიონებით აქტივირებულ ზოგიერთ ATPაზაზე." საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, სერ. ბიოლ. A,  2007, ტ.33, №4, გვ.211-215
20. ე. ნოზაძე, ნ. არუთინოვა ,,ორვალენტიანი კათიონებით აქტივირებული ATPაზების (Mn-ATPაზა, Cu-ATPაზა, Zn-ATPაზა Ni-ATPაზა) განაწილება სუბუჯრედულ ფრაქციებში." საქ. მეცნ. ეროვნ. აკად. მაცნე, სერ. ბიოლ. A, 2005,  ტ.31, №5, გვ.711-715
21.  ლ. წაქაძე, ნ. არუთინოვა, ე. ნოზაძე ,,Ca-ATPაზას გამოკვლევის ზოგიერთი საკითხი." საქ. მეცნ. აკად. მაცნე, სერ. ბიოლ.A, 2004. ტ30, N5, გვ.743-747
22 . N. Arutinova, L.Tsakadze, Z.Kometiani. Molecular mechanism of Ca-ATPase. Georgian Journal of Neurlosciences, 2002, 1-2, 23-33
23.  N.Arutinova, L.Tsakadze. Some aspects related to the regulation of Ca-ATPase synaptic membranes. Bull. of Georgian Academy of Sciences, 2003, 167, N3, 526-529
24. ნ.არუთინოვა, ლ.წაქაძე Ca2+-ATPაზა განაწილება სუბუჯრედულ ფრაქციებში და pH-ის ზეგავლენა. საქ.მეცნ.აკად.მაცნე, ბიოლოგიის სერია A, 2003, 29, 5-6, 529-534